Nasiono żywe czy martwe?

Niedawno na zajęciach ze szkółkarstwa sadowniczego dowiedzieliśmy się w jaki sposób można zbadać żywotność nasion. Wpływa ona na ocenę wartości użytkowej nasion (pozytywnie!) - im więcej żywych nasion, tym lepiej. Żywotność badamy:

a) orientacyjnie za pomocą zmysłu wzroku,

b) próbując pobudzić kiełkowanie,

c) biochemicznie (barwnikami wskaźnikowymi takimi jak:

  - 0,15% roztwór tetrazoliny - tkanki żywe zabarwiają się na różowo-czerwony,

  - 1:2000 roztwór indygokarmin, który wybarwia martwe tkanki na kolor niebieski, granatowy)

d) wykonując obraz rentgenowski/rezonansu magnetycznego

Żywe tkanki wybarwiają się na czerwono po namoczeniu w roztworze tetrazoliny.

Bezbarwny chlorek tetrazoliowy redukuje się do czerwonego formazanu. Źródło

Na zadanie domowe mieliśmy zbadać żywotność nasion jabłek metodą biochemiczną z roztworem indygokarminu. Jabłka miałam z targowiska, z pięciu jabłek udało mi się pozyskać 12 dobrze wyglądających nasion, 2 pływały na powierzchni wody, więc od razu je zdyskwalifikowałam, a reszta nasion była niedorozwinięta (albo ich w ogóle nie było).

Tyle zjadłam!

Od razu widać, które nasiona
nie zostały wliczone

Materiały

Od prowadzącego dostaliśmy materiały - 1 probówkę z roztworem indygokarminu oraz pustą probówkę. Jeszcze mam sprawozdanie do napisania ;)

Jak wykonać?

Indygokarmin

Nasiona po 24 h

Na początek - zjeść to co należy. Do probówki nalać chłodnej wody, wrzucić nasiona, zamknąć i włożyć na 24 h do lodówki. Moczenie w wodzie zmiękcza łupinę, usuwa substancje chemiczne, które hamują wzrost, uwadnia nasiona - pobudza do kiełkowania. Woda zabarwiła się na żółto (ciekawe dlaczego). Następnego wieczoru nasiona obrałam z łupin i pergaminowej skórki, pozostawiając nagie zarodki. Tak przygotowane nasiona wrzuciłam do indykatora (barwnego wskaźnika) i znów na 24 h do lodówki. Indygokarmin jest wrażliwy na światło, więc probówkę owinęłam folią aluminiową. Po kolejnych 24 h nasiona wyciągnęłam i osuszyłam ręcznikiem papierowym.


Indygokarmin zabarwia tylko martwe tkanki, w tym tkanki zamierające i uszkodzone mechanicznie.

Porównanie nasion

Zdolność kiełkowania nasion obliczamy przez stosunek liczby nasion żywych do całej ilości, wyrażony w procentach. Do doświadczenia użyłam 10 nasion jabłoni domowej, nieznanej odmiany. Zwykle wykonuje się próby na 50, 100 nasionach, ale kto by tyle jabłek pochłonął w warunkach domowych!? Zdolność kiełkowania wyniosła 20%, czyli kiepsko. Na załączonych zdjęciach można zauważyć drobne ciemnogranatowe plamki - są to martwe części zarodków. Dla porównania wrzuciłam zdjęcie nasion koleżanki, zdolność kiełkowania jej nasion wyniosła 10%.

Przed

Po

Wykonałam drugą próbę, tym razem według podręcznika, ponieważ mogłam źle usłyszeć na wykładzie.
Po 24 h moczeniu w wodzie i oskubaniu nasion (strasznie się obiera jak paznokcie są obcięte), wsadziłam do indygokarminy i umieściłam w ciemnym miejscu w temperaturze 20 st. C na 6 h (nie potrafiłam wysiedzieć i zasnęłam). Nasiona wyglądały tak (patrz na prawo) ->

100% martwe?

Wnioski:

1. Pozory mylą, nawet najładniejsze nasiona mogą mieć zdecydowanie mniejszą wartość siewną.

2. Jabłka kupowane wiosną/wczesnym latem mogą pochodzić z poprzedniego roku. Przechowywanie w chłodni może powodować spoczynek nasion.
3. Dobrze zrobić dwie próby, a jeszcze lepiej trzy... i uśrednić wynik.
4. Wyniki mogły być zafałszowane przez mechaniczne uszkodzenie tkanki
5. Mogłam źle dosłyszeć i zarodki są żywe, oprócz tych mocno wybarwionych.

WSZYSTKIE NASIONA SĄ ŻYWE. Oprócz trzech z drugiej próby.

Źródła:

1. Notatki z ćwiczeń

2. ZESPÓŁ BADAŃ I OCHRONY ZASOBÓW Leśny Bank Genów Kostrzyca

3. Określenie żywotności nasion, Otwarta Encyklopedia Leśna
4. Emilian Pitera, NOWA METODA STRATYFIKACJI NASION (CZ. I). SPOCZYNEK NASION W OWOCACH PRZECHOWYWANYCH W CHŁODNI, magazyn Szkółkarstwo nr 05/2004
5. Rejman Aleksander, Ścibisz Kazimierz, Czarnecki Bolesław, Szkółkarstwo roślin sadowniczych, Poznań: PWRiL, 2002, ISBN 83-09-01763-4